Investeren in Afrika

Lees deze brief in Het Financieele Dagblad

Als de Corona crisis ons iets leert, dan wel dat we er alleen bovenop komen als we samenwerken. De ontwrichtende kracht van het virus zendt een samenwerkingsimpuls door Nederland. Die uit zich in lokale initiatieven, maar ook in nieuwe dwarsverbanden tussen publieke en private partijen. Deze week presenteert het kabinet haar reactie op het recente Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV)-rapport over de relatie met Afrika. Als bedrijfsleven durven wij vooruit te kijken. Wij zetten in op de samenwerking met Afrika. Want solidariteit is nu hard nodig.

Door onder meer de groeiende export naar Europa groeide Afrika, tot voor kort, ontzettend hard. Ongemerkt proeven we daar het resultaat van: steeds meer koffie die wij drinken wordt in Afrika geproduceerd. Dit geldt ook voor noten en zaden. Ook behoort Afrika tot de grootste leveranciers van groenten en bloemen. De import vanuit Afrika naar Europa besloeg in 2018 ruim 151 miljard euro.

De agro- en voedselindustrie in Nederland heeft flink profijt gehad van de modernisering in Afrika. Een goed voorbeeld is in de cacao: Amsterdam is de grootste cacaohaven ter wereld. In de voorbije 10 jaar is er fors geïnvesteerd in de verduurzaming van de cacaoproductie in West-Afrika. Voor tienduizenden boerenbedrijven is zo hun toekomst verbeterd, en hebben Nederlandse bedrijven honderden miljoenen consumenten van hagelslag en repen kunnen voorzien. Eenzelfde kruisbestuiving zien we terug in tropisch hout, noten en zaden, koffie, groenten en bloemen.

Het gaat hierbij niet alleen om export; juist de ontwikkeling van agro- en voedselketens ín Afrika, ten behoeve van de snelgroeiende bevolking in Afrikaanse steden, is waar Nederlandse kennis en technologie een grote rol speelt. De positie van Nederland is dan ook uitzonderlijk: we doen jaarlijks voor 27 miljard zaken in Afrika en zijn nauw verbonden in een brede samenwerking van bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen. In januari presenteerde het Nederlandse bedrijfsleven vanuit VNO-NCW dan ook een ambitieuze Afrika strategie.

Maar nu zien boeren, telers en bedrijven in Afrika als gevolg van Corona de export van hun producten naar Europa sterk teruglopen en komen ook die lokale ketens in gevaar. Door reisbeperkingen vallen fabrieken en boerenbedrijven stil. In deze situatie verzwakken de opgebouwde handelsrelaties, vallen de boeren terug in armoede, stijgt de werkloosheid, vermindert de voedselzekerheid en zwellen de migratiestromen weer aan. Om over de noodzakelijke verduurzaming van de handel maar te zwijgen.

Als internationaal opererende bedrijven zetten wij ons in om het Afrikaans bedrijfsleven overeind te houden. We bieden directe hulp zoals gezondheidszorg en scholing voor werknemers, en we blijven investeren, passen contractvoorwaarden aan en delen kennis. Maar we hebben een bredere samenwerking nodig. Daarin zien wij drie hoofdlijnen.

Ten eerste dat Nederland op de internationale bühne, mét de partners uit Afrika, volop inzet op het belang van duurzame handel. In een tijd waar protectionisme op de loer ligt, kan Nederland moed tonen door het belang van de handel en open grenzen uit te dragen naar belangrijke partners zoals de EU-lidstaten en de VS. Hierbij kunnen we ook de kans benutten om een internationaal gelijk speelveld te creëren voor duurzame handel die goed is voor boeren, midden- en kleinbedrijf, natuur en volgende generaties. Nederland is voorloper in de koppeling tussen ontwikkelingssamenwerking en internationale handel.

Ten tweede dat we crisisbeheersing en economisch perspectief bundelen. Het is te prijzen dat premier Rutte met zeventien andere regeringsleiders het IMF oproept tot bevriezing van schuldafbetaling door Afrikaanse landen, en via organisaties als de Wereldbank in crisisbeheersing investeert. Maar nog meer dan tevoren is het noodzakelijk dit soort financiële noodoplossingen te koppelen aan een economisch toekomstperspectief, waarbij internationale handel een sleutelrol speelt. Het is belangrijk dat hier voldoende middelen voor worden vrijgemaakt.

Ten derde dat we de ontwikkeling van productieketens in Afrika zelf, stimuleren en de lokale producten ook de supermarkten aldaar beter bereiken. Nederlandse agro- en logistieke kennis kan een belangrijke rol spelen in het helpen vermijden van een nieuwe voedselcrisis en het opbouwen van een sterkere economische basis. Met publiek-private samenwerking kunnen we daarin een veel breder effect sorteren.

Als vertegenwoordigers van internationaal opererende bedrijven nemen wij het initiatief om een Nederlandse Afrika coalitie te vormen.

Hoe meer bedrijven, kennisinstellingen en overheden internationaal meedoen, des te groter de impact in Afrika. Kabinet, doet u met ons mee?

Download de brief

Hans de Boer,
Voorzitter van VNO-NCW

Jan Peter Balkenende,
Voorzitter van de Dutch Sustainable Growth Coalition

Wiebe Draijer,
Bestuursvoorzitter Rabobank

Annemarieke de Haan,
General Manager Unilever Benelux

Joost Oorthuizen,
CEO van IDH, The Sustainable Trade Initiative